İsrail Savunma Bakanlığına bağlı Yüksek Planlama Komitesi, “E1 projesi” olarak isimlendirilen ve Kudüs ile Batı Şeria’daki Ma’ale Adumim yerleşimi arasında 3 bin 400’den fazla Yahudi yerleşimci konutu inşasını içeren planı onayladı.
The Times of Israel tarafından aktarılan bilgiye göre proje, Batı Şeria’yı ikiye bölmeyi, kuzeydeki Ramallah ve Nablus kentlerini güneydeki Beytüllahim ve El-Halil’den ayırmayı ve böylece Doğu Kudüs’ü Batı Şeria’nın geri kalanından izole etmeyi amaçlıyor.
İsrail kabinesinin aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich “tarihi” olarak nitelediği kararla ilgili “Bu, iki devlet yanılsamasını fiilen ortadan kaldıran ve Yahudi halkının İsrail topraklarının kalbine olan hakimiyetini pekiştiren önemli bir adımdır. Filistin devleti masadan sloganlarla değil, eylemlerle siliniyor. Her yerleşim, her mahalle, her konut bu tehlikeli fikrin tabutuna çakılan bir başka çividir” dedi.
İsrail merkezli Yedioth Ahronoth gazetesine göre komite ayrıca, Doğu ve Batı El-Halil Dağları arasındaki Asahel yerleşiminde 342 konut inşa edilmesine yönelik planı da ilerletti.
“İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜME NAKAVT DARBESİ”
İsrailli hak örgütü Peace Now, E1 yerleşim projesini “iki devletli çözüme indirilen nakavt darbesi” olarak tanımladı ve planın Batı Şeria’yı böleceği ve Doğu Kudüs’ü daha da izole edeceği uyarısında bulundu.
İsrail ve Filistin Yönetimi arasında 1993 yılında imzalanan Oslo Anlaşmaları, tarafların nihai statü görüşmeleri tamamlanmadan Kudüs ve Batı Şeria’nın statüsünü değiştirecek tek taraflı adımlardan kaçınmasını öngörüyor. Ancak E1 projesi, Doğu Kudüs’ün Filistin devletinin başkenti olma ihtimalini fiilen ortadan kaldırıyor, dolayısıyla, Oslo sürecinde hedeflenen “iki devletli çözüm” perspektifini neredeyse imkânsız hale getiriyor.
Birleşmiş Milletler (BM) dahil uluslararası toplum, İsrail yerleşimlerini uluslararası hukuka göre yasa dışı kabul ediyor. BM, yerleşimlerin genişlemeye devam etmesinin, Filistin-İsrail çatışmasında iki devletli çözümü tehdit ettiğini defalarca vurguladı.
Filistin Kolonizasyon ve Duvar Direnişi Komisyonu’na göre İsrail, 1967’den bu yana işgal altındaki Batı Şeria’da en az 710 yerleşim ve askeri karakol inşa etti; bu da her 8 kilometrekarede bir yerleşime denk geliyor. Filistinliler, uluslararası kararların İsrail’in 1967’deki işgalini ve 1980’deki ilhakını reddettiğini hatırlatarak, Doğu Kudüs’ün gelecekteki devletlerinin başkenti olduğunu vurguluyor.
